Cel projektu międzynarodowego: wypracowanie wspólnych przedsięwzięć intelektualnych studentów i nauczycieli uczelni z Polski, Hiszpanii i Włoch, ukierunkowanych na promowanie uczenia się studentów poprzez ich angażowanie w projekty użyteczne dla lokalnych partnerów społecznych firm i instytucji działających w różnych sektorach gospodarczych.
Tytuł projektu po stronie polskiej : ”Zasłużeni dla nauki i techniki spod znaku gryfa”
Cel projektu polskiego: promocja historii gospodarczej regionu Pomorza Zachodniego i Środkowego we współpracy z organizacjami samorządu gospodarczego i technicznego (NOT w Szczecinie i w Słupsku). Materiał promocyjny to film krótkometrażowy oraz strona internetowa ”Zasłużeni dla nauki i techniki spod znaku gryfa”, które będą udostępnione nieodpłatnie organizacjom edukacyjnym, turystycznym i kulturalnym w Polsce i za granicą.
Koncepcja polskiego projektu pt. „Zasłużeni dla nauki i techniki spod znaku gryfa”
Historia regionu Pomorza w Polsce, zarówno jego części zachodniej (woj. Zachodniopomorskie), jak i wschodniej (województwo pomorskie) oraz miasta Szczecina i miasta Słupska mają wspólny mianownik w postaci występowania w ich herbach znaku gryfa. Ziemie Pomorza na przestrzeni wieków znajdowały się pod różnymi rządami przechodząc zmienne losy polityczno-militarne i społeczno-gospodarcze. Wyróżnikiem Pomorza Zachodniego i Środkowego jest fakt, że heraldyczny znak gryfa na tych terenach przyjął barwę czerwoną, a w części wschodniej Pomorza – czarną.
Czerwony gryf widnieje w herbach kilku pomorskich miast, między innymi: Szczecina i Słupska oraz w logach wielu uczelni i firm na tym terenie. Miasta te łączy wspólna historia – gryf bowiem występował w rodowym herbie Gryfitów, słowiańskich książąt panujących na tych ziemiach od średniowiecza przez kilka kolejnych wieków. Współcześnie znak ten łatwo spotkamy także w i innych regionach – niekiedy bardzo odległych od Pomorza i Polski, co ma związek z globalnym rozwojem gospodarczym. Dlatego – partnerzy projektu, których organizacje pochodzą ze Szczecina i Słupska zdecydowali się opowiedzieć historię czerwonego gryfa. Gryf jako mityczne zwierzę najczęściej przedstawiane jest z ciałem lwa oraz z głową orła. Najstarsze opisy gryfa pochodzą z Mezopotamii z ok 3 000 p.n.e. Do Europy prawdopodobnie symbol gryfa dostał się poprzez wyspy na morzu śródziemnym – Kretę i Cypr około 1 600 roku p. n. e. Powszechne wykorzystywanie symbolu gryfa w symbolice heraldycznej w Europie nastąpiło jednak dopiero w średniowieczu. Czerwony gryf to od XII wieku to symbol panującej na Pomorzu słowiańskiej dynastii Gryfitów. Znak ten widniał na sztandarze księcia szczecińskiego Kazimierza V, który został zdobyty przez polskiego króla Jagiełłę w bitwie z Krzyżakami pod Grunwaldem w 1410 roku. Od lat 30. XVI w. był już znakiem całego Pomorza zjednoczonego przez księcia Bogusława X. Za jego pośrednictwem znak czerwonego gryfa pojawił się na stałe także w Danii i w Szwecji. Tą historię chcemy opowiedzieć w naszym projekcie, jako metaforę historycznych szlaków dzisiejszej globalizacji.
Historia wędrówki czerwonego gryfa w regionie południowego Bałtyku zaczęła się w średniowieczu, za sprawą księcia pomorsko-słupskiego Bogusława X, syna Warcisława VII, który w 1412 roku (po adopcji przez królową duńską Małgorzatę – jego ciotkę) zmienił imię i już jako Eryk I Pomorski objął tron trzech krajów skandynawskich: Danii, Norwegii i Szwecji. Panował ponad trzydzieści lat dążąc do kontrolowania transportu z morza Bałtyckiego na Atlantyk i prowadził ekspansywną politykę w całym regionie. Dlatego też, strategiczne znaczenie miało dla niego szwedzkie miasto w Skanii – Malmö.
W 1437 roku Eryk nadał miastu Malmö swój herb – czerwonego gryfa ze złotą koroną – opisując dokładnie w liście do rajców miejskich jak herb ten powinien wyglądać. Eryk niestety tronu nie utrzymał, po detronizacji przez kilka lat trudnił się korsarstwem na Bałtyku, by ostatecznie powrócić na Pomorze – do zamku w Darłowie. Tam też został pochowany, wcześniej przekazując zdobyty podczas królowania i korsarskich grabieży skarb swoim najbliższym krewnym – książętom Gryfitom. Czerwony gryf w postaci herbu miejskiego pozostał także w regionie Skanii w Szwecji, by w 1901 roku znaleźć swoje miejsce także w logo nowoutworzonej w Malmö fabryki maszyn, która początkowo produkowała rowery a na przestrzeni XX wieku szybko rozwinęła się w globalnie działający koncern motoryzacyjny Scania. Koncern został przejęty ostatecznie w 2014 roku przez grupę Volkswagen AG i nadal dynamicznie się rozwija. Na maskach samochodów produkowanych przez tą firmę stale widnieje głowa czerwonego gryfa. W ten sposób gryf ’lata’ po nowych szlakach gospodarki globalnej.
Bogate dzieje ziem Pomorza oraz południowego obszaru morza Bałtyckiego są stale źródłem dyskusji i sporów historyków i polityków, ale mogą być też źródłem użytecznej refleksji społecznej i ekonomicznej oraz satysfakcji, że w tym regionie żyli i tworzyli ludzie, którzy, niezależnie od swojej narodowości, wnieśli wkład w rozwój nauki i techniki na poziomie światowym.
Przesłaniem projektu jest idea, że na obecny kształt rozwoju regionu Pomorza i jego miast mieli wpływ przedstawiciele różnych narodów, którzy zamieszkiwały te ziemie. Współczesna współpraca społeczna i gospodarcza różnych regionów we wspólnocie Europejskiej jest klamrą spinającą historię i teraźniejszość pokazaną w projekcie. Projekt ma na celu ich uhonorowanie i przywrócenia pamięci tym osobom, którzy swoją wiedzą, determinacją, pomysłowością i kreatywnością służyli nauce i technice, a w konsekwencji społeczeństwu, przyczyniając się do rozwoju społeczno-gospodarczego Pomorza. Ważne jest też ukazanie roli polskich inżynierów i techników w kształtowaniu rozwoju tego regionu po drugiej wojnie światowej. Podkreślając wkład tych osób w dorobek światowej nauki i techniki jesteśmy w stanie pokazać ciągłość idei służenia nauce i społeczeństwu, dzięki pracy ludzi żyjących i tworzącym przez wieki na danym terenie.
Głównym celem praktycznym projektu jest rozpowszechnienie informacji wśród mieszkańców i turystów Pomorza Zachodniego i Środkowego, że szereg żyjących i tworzących tu ludzi zasłużonych dla nauki i techniki, będących przedstawicielami różnych narodowości może łączyć symbol czerwonego gryfa, który jest nie tylko historycznym wyróżnikiem regionów, ale także współczesnym łącznikiem pomiędzy ludźmi różnej narodowości. Ciekawa historia gryfa uzmysławia bogactwo historyczne Euroregionu południowego Bałtyku i wskazuje, że są idee które łączą. Bez wątpienia należy do nich systematyczny rozwój społeczno – gospodarczy regionu Pomorza, przebiegający niezależnie od przynależności państwowej tych ziem. Symbolicznie jest on spinany wspólną heraldyką ukształtowaną przez wieki, a współcześnie – intensywną współpracą poprzez globalną gospodarką i międzynarodowe kontakty społeczne. Wspólne korzenie spod znaku gryfa na Pomorzu to rozwój nauki i techniki, wkład ludzi różnej narodowości z różnych epok w rozwój regionów, a tym samym służba ludziom i społeczeństwom. Znak czerwonego gryfa może być dobrym narzędziem promocji wspólnych idei społeczno- gospodarczych.
Techniczny zarys polskiego projektu
W realizację projektu zostaną zaangażowane dwie ok 5-cio osobowe grupy studentów z dwóch ośrodków akademickich – słupskiego oraz szczecińskiego. Studenci zostaną wyłonieni spośród studentów Akademii Pomorskiej w Słupsku oraz Uniwersytetu Szczecińskiego. Ich zadaniem będzie, w kontakcie z władzami miasta i regionu oraz odpowiednimi ośrodkami historycznymi, opracowanie 10 biogramów wybitnych postaci, które żyły i tworzyły na ziemiach Pomorza Środkowego oraz Zachodniego przed, jak i po 1945 roku. Będą to osoby, które szczególnie zasłużyły się dla rozwoju nauki i techniki Środkowego i Zachodniego Pomorza.W filmie promocyjnym pt. „Zasłużeni dla nauki i techniki spod znaku Gryfa” znajdą się opracowane graficznie i dźwiękowo biogramy bohaterów oraz inne materiały (np. wywiady, albumy, itp.), które będą częściowo także udostępnione na stronie internetowej, uwzględniając możliwości formalno-prawne w tym zakresie.
Studenci na pierwszym etapie projektu będą pracować pod opieką nauczycieli – specjalistów w zakresie historii gospodarczej w regionie Pomorza. Ich zadania na tym etapie to:
- badanie typu ‘desk – research’ – praca na materiałach historycznych i bibliograficznych w celu ustalenia kluczowych okresów i postaci mających istotny wpływ na rozwój społeczno – gospodarczy regionu
- wywiady terenowe i konsultacje z przedstawicielami lokalnych instytucji społeczno – gospodarczych
- ustalenie wstępnej puli ok. 20 nazwisk ‘bohaterów’ materiału promocyjnego
- wybór docelowych 10 nazwisk po konsultacjach z partnerami społeczno- gospodarczymi
- opracowanie biogramów wytypowanych postaci w formie narracji tekstowej i filmowej
Drugi etap to techniczna realizacja materiału promocyjnego, przebiegająca pod opieką nauczycieli – specjalistów z zakresu nowoczesnych technologii multimedialnych. Zadania na tym etapie to:
- opracowanie scenariusza filmu i koncepcji strony internetowej
- opracowanie materiałów graficznych, zdjęciowych i dźwiękowych do filmu i strony internetowej
- wykonanie strony internetowej
- nakręcenie filmu promocyjnego
- rozpowszechnienie materiału promocyjnego.
Trzeci etap projektu to opracowanie przewodnika metodycznego LINCE, który zostanie przygotowany po ukończeniu projektów studenckich wszystkich partnerów. Ta część zostanie wykonana przez nauczycieli instytucji akademickich uczestniczących w projekcie. Zadania tego etapu to:
- opis metodologii zastosowanej w projektach studentów
- rozwiązania audiowizualne i prezentacja metodologii.
Dodatkowo, jako wartość dodana projektu, planowane jest opracowanie przez studentów kierunku zarządzania informacji dotyczącej współczesnego występowania znaku Gryfa w herbach i znakach firmowych na Pomorzu i w regionie Południowego Bałtyku. Informacja ta zostanie udostępniona na stronie projektu.